“Wat is hoogsensitiviteit?”

Dit is waarschijnlijk de meest gestelde vraag die ik krijg wanneer ik vertel over mijn job als coach. 

Daarnaast krijg ik ook de volgende reacties:

‘Amai, jij liever dan ik….’
‘Oh nee, dan krijg je enkel vrouwen op bezoek die het slachtoffer uithangen?’
*Al grinnikend* ‘Ha, hoogsensitiviteit… Nog zo’n hype als burn-out… (Draaiende ogen)’

Ondanks dat er veel gesproken wordt over hoogsensitiviteit, bestaan er nog veel misverstanden. Het gebrek aan kennis kan ervoor zorgen dat mensen in de omgeving onbegripvol kunnen reageren wanneer iemand deelt dat hij/zij hoogsensitief is. 

Dus wat is hoogsensitiviteit nu precies?

Hoogsensitiviteit (Ook wel Highly Sensitive Person of HSP genoemd) is een persoonlijkheidskenmerk dat bij 15% tot 20% (zowel mannen als vrouwen) van de bevolking voorkomt. Je wordt er dus mee geboren en je kan het dus ook niet ‘afleren’.
Het is een persoonlijkheidskenmerk, dat zoals elk ander kenmerk zijn voor- en nadelen heeft.

Ondanks dat er bij HSP’ers vaak onmiddellijk gedacht wordt aan intensere emotionele reacties, is dit niet de kerneigenschap van hoogsensitiviteit.
Hetgeen dat pas echt een verschil maakt tussen een HSP’er en niet-HSP’er, is de diepgaande verwerking.

Bekijk het even zo: We krijgen op éénzelfde moment verschillende prikkels binnen via onze zintuigen. Bij een niet-HSP’er werkt er een filtersysteem waardoor ze tijdens een bepaalde activiteit, zich op enkele prikkels kunnen concentreren. Bijvoorbeeld: Wanneer niet-HSP’ers in een druk café zitten, slagen ze er nog makkelijk in om het gesprek met hun partner te volgen en verder te zetten.
Bij een HSP’er is dit niet het geval. Ondanks dat zij in een zelfde situatie ook het gesprek zouden verder zetten, kost dit hen meer energie aangezien ze alle prikkels om hen heen ook opvangen. Sommigen zullen zelfs aangeven dat het hen niet lukt om in het druk café te blijven zitten. Nog anderen stappen dankzij ervaring een druk café niet meer binnen…

Eigenlijk komt het er dus op neer dat de hersenen van HSP’ers en niet-HSP’ers op een andere manier werken. Zo blijkt uit onderzoek dat bij het uitvoeren van een taak, er meer hersengedeeltes actief zijn bij een HSP’er dan een niet-HSP’er.
HSP’ers verwerken stimuli op een andere manier, denken dieper na en hebben dus ook meer tijd nodig om in actie te schieten of beslissingen te nemen.
Dit zorgt ervoor dat HSP’er vaak als ‘complex’ worden benoemd door anderen.

Hoogsensitiviteit is niet hetzelfde als hooggevoeligheid

Deze diepgaande verwerking zorgt er voor dat HSP’ers vatbaar zijn voor overprikkeling en emotionaliteit, ook wel hooggevoeligheid genoemd.
Dit betekent dus dat hooggevoeligheid niet hetzelfde is als HSP, maar eerder een uitkomst is van de diepgaande verwerking.
Zo zijn er meer mensen hooggevoelig dan hoogsensitief. Ook niet HSP’ers kunnen hooggevoelige periodes beleven, bijvoorbeeld tijdens een periode van hoge werkdruk.

Wat zijn andere kenmerken van hoogsensitiviteit?

– Je voelt je anders dan anderen: Dit anders voelen kan in sommige gevallen leiden tot het Calimero-effect: Het gevoel niet serieus genomen te worden. Dit kan ertoe leiden dat je gedragingen van anderen gaat overinterpreteren, waarbij je overhaaste conclusies neemt.

– Als kind stelde je al veel diepzinnige vragen en gebruikte je al moeilijke woorden voor je leeftijd.

– Je neemt je tijd wanneer je je in nieuwe situaties bevindt. Je neemt je tijd om onbekende personen te leren kennen, vooraleer je uit je schulp komt.

– Je kreeg/krijgt uitbarstingen die voor anderen uit het niets lijken te komen. Als gevolg van de mogelijke overprikkeling, kan je soms als het ware ‘ontploffen’. Voor je omgeving is echter niet duidelijk van waar dit gedrag komt..

– Je kan niet om met onrechtvaardigheid

– Je bent graag gezien: Je doet je best om een groep samen te houden en dit wordt ook opgemerkt door anderen. Let op dat je jezelf niet wegcijfert!

– Je kan heel erg hard zijn voor jezelf, voornamelijk in moeilijke periodes

– Ondanks dat je soms veel tijd nodig hebt, kan je in overprikkelde situaties impulsief reageren

Op welke manier kan je nagaan of je een HSP’er bent?

Hoogsensitiviteit wordt in eerste instantie gemeten door zelfrapportage.
Personen die het gevoel hebben niet hoogsensitief te zijn, zijn vaak juist.
Een eerste screening die je kan gebruiken is de Ultrakorte vragenlijst voor HSP voor volwassenen (Elke Van Hoof: Eerste hulp bij hoogsensitiviteit). Deze werd nog niet gemeten gevalideerd, maar blijkt alvast een goede indicatie te zijn:

Daarnaast vind je online ook een zelftest die een indicatie kan geven of je hoogsensitief bent of niet. 

Waarom een etiket plakken?

Zolang je je niet bewust bent van dit persoonlijkheidskenmerk, zal je je blijven vergelijken met de meerderheid van de bevolking die niet-HSP’ers zijn.
Dit kan ervoor zorgen dat je je anders blijft voelen, wat vaak ook leidt tot onzekerheid.
Het kan je dus helpen om zowel de negatieve als ook de vele positieve kenmerken te accepteren, wat kan leiden zo zelfacceptatie en zelfvertrouwen.

Wil je graag meer informatie over hoogsensitiviteit en hoe je hiermee kan leren omgaan? Aarzel dan niet om te connecteren op social media (Facebook en Instagram)

Een kennismakingsgesprek kan je steeds online inplannen. 

Bronnen:

Elke Van Hoof – Eerste hulp bij hoogsensitiviteit
Elke Van Hoof – Hoogsensitiviteit