Een thema waarvan ik merk dat veel hoogsensitieve personen het moeilijk mee hebben, is het leren loslaten. Als HSP’er kan ik zeer goed begrijpen waarom loslaten bij hoogsensitiviteit een belangrijk thema is. Echter, wat maakt dat hoogsensitieve personen moeilijk loslaten?

In dit kort artikel geef ik je alvast belangrijke reden dat hier aan bijdraagt.

Kenmerken van HSP

Volgens Elaine Aron, wetenschapster die de term HSP (Highly Sensitive Person) bedacht heeft, kan je de eigenschappen van hoogsensitiviteit samenvatten in 4 kenmerken. Deze kenmerken vormen samen het acroniem DOES, namelijk:

Diepgaande verwerking

Over het algemeen denken hoogsensitieve personen meer en dieper na over een bepaalde situatie. Zo nemen ze meer tijd om beslissingen te nemen, hebben ze meer fantasie, hebben ze oog voor detail, etc. Ze verwerken alles veel dieper dan iemand die niet hoogsensitief is.
Bijvoorbeeld: Als je op je werk een meeting hebt gehad met een aantal personen, zal je na deze meeting nog wat tijd nodig hebben om de meeting te verwerken. Je hebt bijvoorbeeld iemand op een bepaalde manier zien kijken naar een andere collega. Of misschien probeer je nog steeds uit te maken wat die ene dubbelzinnige opmerking nu eigenlijk betekende.

Overstimulatie

Aangezien hoogsensitieve personen veel meer prikkels te verwerken krijgen, hebben ze ook sneller last van stressverschijnselen zoals snelle hartslag of zweten. Dit kan er ook voor zorgen dat de cognitieve activiteit afremt en de prestatie slechter wordt. Daarnaast zullen HSP’ers sneller een situatie als stresserend ervaren, zoals bijvoorbeeld het bezoeken van een druk shoppingcenter of spreken in het openbaar. Voor personen die niet hoogsensitief zijn, zal een shoppen wellicht geen stress opleveren, integendeel!

Emotionele intensiteit/Empathie

De emotionele intensiteit verwijst naar de intensere positieve en negatieve reacties die hoogsensitieve personen ervaren. Zo blijkt uit onderzoek dat hoogsensitieve personen sneller lachen en sneller geraakt kunnen worden door kunst. Als dat geen leuk voordeel is van HSP?

Dat hoogsensitieve personen empathisch zijn, werd de laatste jaren ook door wetenschappelijk onderzoek bevestigd. Zo zouden de spiegelneuronen bij HSP’ers veel actiever zijn wanneer ze een bepaalde emotie zien bij een andere persoon. Dit zorgt er niet alleen voor dat hoogsensitieve personen anderen goed kunnen begrijpen, het zorgt er ook voor dat ze een gelijkaardig gevoel gaan ervaren. Zowel positief als negatief.

Sensorische sensitiviteit

Hoogsensitieve personen zijn zich bewuster van subtiele signalen in de omgeving. Je bent bijvoorbeeld een kei in het analyseren van non-verbaal gedrag. Daarnaast kan je je misschien snel irriteren aan een label dat nog in je trui hangt.

Uit later onderzoek van Elke Van Hoof is gebleken dat eigenlijk de diepgaande verwerking het voornaamste kenmerk is bij HSP. Het is deze diepgaande verwerking dat maakt dat we meer tijd nodig hebben om prikkels te verwerken en dus ook langer tijd nodig hebben om los te laten. Klinkt best logisch, toch? Maar dit is niet de enige reden waarom loslaten soms moeilijk verloopt…

HSP en stress

Uit verschillende onderzoeken, blijkt dat hoogsensitieve personen gevoeliger zijn voor stress. Niet alleen vertonen ze sneller lichamelijke stresskenmerken, ze ervaren ook sneller een bepaalde situatie als stress.
Zoals eerder vermeld, kan shoppen in een druk winkelcentrum al voldoende zijn om symptomen van stress te vertonen.

Adrenaline en cortisol

Het ervaren van stress is zeker OK. Stress maakt dat er adrenaline vrijkomt in ons lichaam en dat we in actie schieten. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn wanneer je heel snel moet reageren. Denk maar aan hoe snel je op je rem staat als je een auto voor je bruusk ziet remmen. (Dankjewel adrenaline!)

Wanneer stress een langere tijd aanhoudt, spreken we van chronische stress. Bij chronische stress maakt het lichaam naast adrenaline, ook cortisol aan. Dit stresshormoon helpt je om voor een langere periode een tandje bij te steken.

Denk maar aan topsporters die zich gedurende enkele weken/maanden voorbereiden op een belangrijke wedstrijd. Cortisol kan helpen om tijdens deze voorbereidingen en wedstrijd net iets meer van het lichaam te vragen. Wanneer de wedstrijd gedaan is, komt het lichaam terug tot rust en daalt het cortisolniveau.

Helaas zijn we niet allemaal topsporters en hebben we soms een periode waarbij de situaties die stress uitlokken, te lang aanhouden. Wanneer ons niveau van cortisol voor een lange tijd hoog blijft, kan je de volgende klachten ervaren: slaapproblemen, overgewicht, oververmoeidheid, burn-out, depressie, minder goed functionerend immuunsysteem, etc.

Neurofysiologisch

Misschien zal je nu denken: ‘Huh, dit artikel gaat toch over loslaten? Waarom wordt er gesproken over stress?’ Wanneer we stress ervaren vinden er niet enkel hormonale veranderingen plaats, ook onze hersenen gaan op een andere manier functioneren. Ook deze veranderingen kunnen ervoor zorgen dat we het moeilijk vinden om los te laten.

Wanneer we in een ontspannen houding zijn, is er goede communicatie tussen ons stressbrein en de prefrontale cortex. Het stressbrein staat voor ons emotionele en reptielenbrein. In stressmodus, zorgt dit gedeelte van onze hersenen ervoor dat we één van de volgende reacties hebben: Vechten, vluchten of bevriezen.

Kip-zonder-kop fenomeen

Zoals je dus kan lezen, heeft het stressbrein niets te maken met logisch denken, relativeren of nuanceren. Het is namelijk de prefrontale cortex die hiervoor verantwoordelijk is.

Wanneer we echter onder stress staan, komt de prefrontale cortex niet aan bod. Het logisch denken, nuanceren of loslaten wordt dan heel moeilijk en we veranderen in een kip-zonder-kop. Niet wetende of we moeten vluchten, vechten of bevriezen. Loslaten of nuanceren is dan zelfs geen optie meer.

En nu?

Je weet nu waarom HSP’ers moeilijk kunnen loslaten, dat is al mooi begin! Ondanks dat er in dit artikel geen concrete tips worden gegeven om los te laten, hoop ik dat je wel één ding zal onthouden. Namelijk: Ontspanning is eens zo belangrijk voor hoogsensitieve personen.

Heb je nog steeds twijfels of je hoogsensitief bent? Doe de HSP Zelftest om alvast een indicatie te krijgen.

Dit artikel is een fragment van mijn e-book Hoogsensitief? Dit is wat je moet weten. In dit e-book ga ik ook nog dieper in op andere redenen die maken dat je als hoogsensitief persoon moeilijk kan loslaten. Daarnaast deel ik ook enkele tips die je kunnen verder helpen.

Ben je benieuwd naar het hoe lichaam dan precies in de vechten, vluchten of bevriesmodus komt? Dan raad ik je aan om mijn gratis video Gezonde geest in een gezond lichaam te bekijken.

Liefs,

Laura